ბარტოლინის კისტა-აბსცესი

Bartholin kisti nispeten ağrısız bir şişliktir. Kist içindeki sıvı enfekte olursa, iltihaplı doku ile çevrelenmiş bir irin topluluğu (apse) gelişebilir.

Bartholin kisti veya apsesi yaygındır. Bartholin kistinin tedavisi kistin büyüklüğüne, ne kadar ağrılı olduğuna ve kistin enfekte olup olmadığına bağlıdır.

Bazen evde tedavi yeterli olabilir. Diğer durumlarda Bartholin kistinin cerrahi drenajı gereklidir. Bir enfeksiyon meydana gelirse, enfekte olmuş Bartholin kistinin tedavisinde antibiyotikler yararlı olabilir.

Belirtiler

Küçük, enfekte olmayan bir Bartholin kisti varsa bu fark edilmeyebilir. Kist büyürse vajinal açıklığın yakınında bir şişlik veya kitle hissedilebilir. Kist genellikle ağrısız olmasına rağmen hassas olabilir.

Bartholin kistinin tam bir enfeksiyonu birkaç gün içinde ortaya çıkabilir. Kist enfekte olursa aşağıdakiler gözlemlenebilir:

• Vajina açıklığının yakınında hassas, ağrılı bir şişlik

• Yürürken veya otururken rahatsızlık

• İlişki sırasında ağrı

• Ateş

Bartholin kisti veya apsesi tipik olarak vajinal açıklığın yalnızca bir tarafında meydana gelir.

Ne Zaman Doktora Görünmeli

Vajina girişin yakınında, iki veya üç günlük kişisel bakımın ardından iyileşmeyen ağrılı bir şişlik varsa doktor aranmalıdır. 

Ayrıca vajinal açıklığın  yakınında yeni bir şişlik fark edildiği takdirde ve kişi 40 yaşın üzerindeyse derhal doktor aranmalıdır. Nadir de olsa bu tür bir şişlik kanser gibi daha ciddi bir sorunun işareti olabilir.

Nedenler

Uzmanlar Bartholin kistinin nedeninin sıvı birikmesi olduğunu gözlemlemiştir. Bezin (kanalın) açıklığı tıkandığında, muhtemelen enfeksiyon veya yaralanma nedeniyle sıvı birikebilir.

Bartholin kisti enfekte olup apse oluşturabilir. Escherichia coli (E. coli) ve gonore ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara neden olan bakteriler de dahil olmak üzere bir dizi bakteri enfeksiyona neden olabilir.

Komplikasyonlar

Bartholin kisti veya apsesi tekrarlayabilir ve tekrar tedavi gerektirebilir.

Önleme

Bartholin kistini önlemenin bir yolu yoktur. Bununla birlikte, daha güvenli cinsel ilişki uygulamaları (özellikle prezervatif kullanmak) ve iyi hijyen alışkanlıkları, kistin enfeksiyonunu ve apse oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.

Teşhis

Bartholin kistini teşhis etmek için doktor şunları yapabilir:

• Tıbbi geçmişiniz hakkında sorular sorun

• Pelvik muayene yapın

• Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonu test etmek için vajinanızdan veya rahim ağzınızdan salgı örneği alın

• Menopoz sonrası dönemdeyseniz veya 40 yaşın üzerindeyseniz kanserli hücreleri kontrol etmek için kitle testi (biyopsi) yapılmasını önerin

Kanser sizi endişelendiriyorsa doktorunuz sizi kadın üreme sistemi kanserleri konusunda uzmanlaşmış bir jinekoloğa yönlendirebilir.

Tedavi

Genellikle Bartholin kisti tedavi gerektirmez; özellikle de kist hiçbir belirti veya semptoma neden olmuyorsa. Gerektiğinde tedavi kistin büyüklüğüne, rahatsızlık düzeyinize ve apse ile sonuçlanabilecek enfekte olup olmadığına bağlıdır.

Doktorunun önerebileceği tedavi seçenekleri şunları içerir:

• Oturma Banyoları: Üç veya dört gün boyunca günde birkaç kez birkaç inç ılık suyla doldurulmuş bir küvette (oturma banyosu) bekletilmek, küçük, enfekte kistin kendi kendine yırtılmasına ve boşalmasına yardımcı olabilir.

• Cerrahi Drenaj: Enfekte olmuş veya çok büyük bir kisti boşaltmak için ameliyata ihtiyaç duyulabilir. Kistin drenajı lokal anestezi veya sedasyon kullanılarak yapılabilir.

  İşlem için doktor kistin içinde küçük bir kesi yapar, boşaltılmasına izin verir ve ardından kesiye küçük bir lastik tüp (kateter) yerleştirir. Kateter, kesiyi açık tutmak ve tamamen drenaja izin vermek için altı haftaya kadar yerinde kalır.

• Antibiyotikler: Kist enfeksiyon kapmışsa ya da testlerde cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyona sahip olunduğu ortaya çıkması durumunda doktor antibiyotik tedavisine başlayabilir. Ancak apse düzgün bir şekilde boşaltılırsa antibiyotiğe ihtiyaç kalmayabilir.

• Marsupializasyon: Kistler tekrarlanırsa veya rahatsız ederse keselileştirme (mahr-soo-pee-ul-ih-ZAY-shun) prosedürü yardımcı olabilir. Doktor, 1/4 inçten (yaklaşık 6 milimetre) daha kısa kalıcı bir açıklık oluşturmak için drenaj kesiğinin her iki tarafına dikiş atar. İşlemden sonraki birkaç gün boyunca drenajı desteklemek ve nüksetmeyi önlemeye yardımcı olmak için yerleştirilmiş bir kateter yerleştirilebilir.

Nadiren, yukarıdaki prosedürlerle etkili bir şekilde tedavi edilemeyen kalıcı kistler için doktor Bartholin bezinin alınması için ameliyat önerebilir. Cerrahi olarak çıkarılması genellikle genel anestezi altında bir hastanede yapılır. Bezin cerrahi olarak çıkarılması, işlemden sonra daha büyük kanama veya komplikasyon riski taşır.

Kendi Kendine Bakım

Günde birkaç kez ılık suda bekletmek, enfekte olmuş bir Bartholin kisti veya apsesini gidermek için yeterli olabilir.

Enfekte bir kisti veya apseyi tedavi etmek için yapılan cerrahi bir prosedürden sonra ılık suda bekletmek özellikle önemlidir. Oturma banyoları bölgeyi temiz tutmaya, rahatsızlığı hafifletmeye ve kistin etkin drenajını sağlamaya yardımcı olur. Ağrı kesiciler de faydalı olabilir.

Ne Yapılabilinir?

Randevuya hazırlanmak için:

• Durumla ilgisiz görünenler de dahil olmak üzere tüm belirtilerin yazılması.

• Dozajlarıyla birlikte alınan ilaçların, vitaminlerin veya takviyelerin bir listesinin yapılması

• Ziyaret sırasında bilgileri yazmak için bir not defteri alınması.

• Doktora soraulacak soruların hazırlanması 

Bartholin kisti için sorulması gereken bazı temel sorular şunlardır:

• Belirtilere neler sebep olmaktadır? 

• Ne tür testler yapılacak?

• Kistin kendi kendine mi kaybolma ihtimali nedir?

• Tedaviden sonra cinsel ilişki için ne kadar beklenmeli?

• Hangi kişisel bakım önlemleri semptomları hafifletmeye yardımcı olabilir?

• Kist tekrar ortaya çıkar mı?

Doktorun sorabileceği bazı olası sorular şunlardır:

• Ne kadar zamandır semptomlar var?

• Belirtiler ne kadar şiddetli?

• Cinsel ilişki sırasında ağrı hissediliyor mu?

• Normal günlük aktiviteler sırasında ağrı yaşanıyor mu?